ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΖΩΗ

Ο Φίλιππος Κυρκίτσος είναι ένας άνθρωπος που ξέρει όσοι ελάχιστοι τον τομέα των απορριμμάτων. Βρίσκεται στο τιμόνι της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης και προσπαθεί συνεχώς να ευαισθητοποιήσει και κυρίως να προτείνει λύσεις προκειμένου να δημιουργηθεί επιτέλους στην Ελλάδα ένα άρτιο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων που θα δίνει έμφαση στην πρόληψη, στην επαναχρησιμοποίηση, στην ανακύκλωση, στην κομποστοποίηση.

Η συζήτηση με τον Φίλιππο έχει πάντα μεγάλο ενδιαφέρον, γιατί καταφέρνει να σε κατατοπίσει με απλό και κατανοητό τρόπο για το τόσο πολύπλοκο και ακανθώδες θέμα που ακούει στο όνομα "απορρίμματα". Απευθύναμε μερικές ερωτήσεις στον Φίλιππο και σας παρουσιάζουμε τις απαντήσεις. Αξίζει να τις διαβάσετε. Θα καταλάβετε πολλά για το που βρισκόμαστε και που πρέπει να πάμε!  

Ερώτηση: Ποια είναι η κατάσταση με τα απορρίμματα στην Ελλάδα;

Θα έλεγα ότι η κατάσταση παραμένει στάσιμη τα τελευταία 2-3 χρόνια. Τα βασικά σημεία της κατάστασης έχουν ως εξής:

• Υπάρχουν ακόμη 70-200 ΧΑΔΑ (σ.σ. χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων, δηλαδή χωματερές) σε όλη την Ελλάδα.
• Η ανακύκλωση, παρά τις προσπάθειες του ΕΟΑΝ,  έχει προχωρήσει πολύ λίγο από τα επίπεδα του 2010 και σε κάποια υλικά και προϊόντα δεν επιτυγχάνονται οι στόχοι των σχετικών Οδηγιών.
• Η κομποστοποίηση είναι ακόμη σε «νηπιακή» κατάσταση, ενώ η οικιακή κομποστοποίηση έχει αρχίσει να εφαρμόζεται σε πολύ μικρό βαθμό από τους δήμους και τους πολίτες.
• Σε σχέση με Πρόληψη και Επαναχρησιμοποίηση η Ελλάδα είναι σχεδόν στο ΜΗΔΕΝ, ενώ άλλες δράσεις εναλλακτικής διαχείρισης, όπως τα Πράσινα Σημεία, η Διαλογή στην Πηγή κ.α. τώρα σκέπτονται οι ΟΤΑ και η Πολιτεία να κάνουν κάτι.
• Η Ελλάδα σήμερα θάβει τα σκουπίδια της κατά 82%, ανακυκλώνει κατά 16% και κομποστοποιεί κατά 2%, όταν ο μέσος όρος των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι: ανακύκλωση ~25% και κομποστοποίηση ~18%, ενώ υπάρχουν και 5 χώρες που θάβουν λιγότερο από το 1% των απορριμμάτων τους.

Ερώτηση: Σιγά σιγά οι ΧΥΤΑ γεμίζουν. Τι πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα;

Η Ελλάδα έχει πολλά να κάνει για να ξεφύγουμε από την σημερινή στασιμότητα, όπως π.χ.:

• Να προχωρήσει με γρήγορα βήματα σε δράσεις Πρόληψης – Επαναχρησιμοποίησης
• Να υλοποιούνται στους ΟΤΑ συστηματικά προγράμματα ενημέρωσης, ώστε να αυξηθεί η ανακύκλωση.
• Να τοποθετηθεί ένας καφέ κάδος για τα οργανικά υλικά
• Να γίνουν αρκετές μικρές μονάδες κομποστοποίησης
• Τα μεγάλα έργα, που προγραμματίζονται να κάνουν και αυτά ανάκτηση – ανακύκλωση υλικών και να γίνουν στο μισό ή στο 1/3 της δυναμικότητάς τους και να μπορούν να παίρνουν και προδιαλεγμένα υλικά.
• Να δοθούν κίνητρα και αντικίνητρα για την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας στα θέματα της ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης σε πολλά υλικά και προϊόντα, όπως ηλεκτρικές συσκευές, ρούχα, έπιπλα κ.α.
• Να γίνουν πολλές  νομοθετικές ρυθμίσεις σε διάφορα θέματα, όπως την εφαρμογή του Πληρώνω Όσο Πετάω, την δυνατότητα χωροθέτησης των Πράσινων Σημείων παντού, κ.α.

Ερώτηση: Οι Έλληνες ανακυκλώνουν;

Οι Έλληνες ανακυκλώνουν πολύ λίγο. Σήμερα ανακυκλώνουν 4-6 φορές λιγότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ. Στους μπλε κάδους τοποθετείται το 5,5% των απορριμμάτων για ανακύκλωση, ενώ μπορεί θεωρητικά να τοποθετηθεί το 50-55%.

Ερώτηση: Ποιο είναι το μερίδιο των πολιτών στη λύση ή στο πρόβλημα;

Το μερίδιο των πολιτών στο πρόβλημα είναι σημαντικό, διότι δεν υπάρχει σημαντική συμμετοχή στην ανακύκλωση και δεν ασκείται η κατάλληλη πίεση για λύσεις. Όμως οι πολίτες έχουν πολύ μεγάλη δύναμη και μπορούν να πιέσουν τους δήμους και την πολιτεία για όλα όσα θα πρέπει να γίνουν και να συμμετέχουν πολύ περισσότερο στην Διαλογή στην Πηγή.

Επίσης, στην περίοδο της κρίσης η ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων δίνει ευκαιρίες και για επαγγελματική δραστηριοποίηση δημιουργίας πολλών θέσεων απασχόλησης στην εναλλακτική διαχείριση και την επαναχρησιμοποίηση.

Έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας ενόψει μάλιστα και της αναθεώρησης βασικών Οδηγιών στην ΕΕ, όπου τίθενται ακόμη υψηλότεροι στόχοι ανακύκλωσης και κομποστοποίησης.

Ας είμαστε ενεργοί και αισιόδοξοι.

Photo: Flickr/Justin Ritchie