ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΖΩΗ

Όπως έχουμε δείξει στον φάκελό "Καλύτερη Διατροφή", συνήθως ότι είναι καλό για την υγεία μας είναι καλό και για το περιβάλλον. Υψηλή κατανάλωση κρέατος, επεξεργασμένων τροφών, αλλά και ειδών fast food επιβαρύνει την υγεία μας κι επιπλέον κοστίζει ακριβά και στην τσέπη μας και στο περιβάλλον.

Ένα βασικό πρόβλημα που συνεχώς έρχεται στο προσκήνιο είναι η ποιότητα των προϊόντων με τα οποία τρέφονται τα παιδιά. Είναι καλό οι επιλογές των γονιών να περιστρέφονται γύρω από τη μεσογειακή διατροφή και οι ίδιοι να προσπαθήσουν να δώσουν στα παιδιά τους μια πολυποίκιλη διατροφή με έμφαση σε φρούτα και λαχανικά. Όμως πέρα από αυτό που κάθε γονιός μπορεί να κάνει στο σπίτι, υπάρχει μεγάλη ανάγκη να διασφαλιστεί ότι τα παιδιά τρέφονται σωστά και στο σχολείο.

Σε αυτή την περίπτωση υπάρχουν δύο βασικές ενέργειες που μπορείτε να κάνετε:

- Να προετοιμάζετε και να δίνετε από το σπίτι το πρωινό και μεσημεριανό των παιδιών σας.

- Να ζητήσετε από τους δασκάλους του σχολείου να τηρείται ο νόμος για τα τρόφιμα που επιτρέπονται στα σχολικά κυλικεία.

Πολλές φορές γινόμαστε δέκτες παραπόνων για κυλικεία που διαθέτουν παγωτά, τσιπς κι άλλες ανθυγιεινές τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες και λιπαρά. Αν έχετε κι εσείς (ως γονιός ή συγγενής ή δάσκαλος) αμφιβολίες για την ποιότητα των τροφίμων που σερβίρονται στα κυλικεία μπορείτε να κάνετε κάποιες πολύ απλές κινήσεις:

- Διαβάστε πιο κάτω την Υπουργική Απόφαση  Υ1γ/ Γ.Π/οικ 81025 (ΦΕΚ Β’ 2135/29.08.2013) στην οποία περιλαμβάνεται ο κατάλογος των προϊόντων που επιτρέπεται να διακινούνται στα κυλικεία

- Μιλήστε με τους δασκάλους του σχολείου και ζητήστε να ελέγξουν αν πράγματι τηρείται η Υπουργική Απόφαση

- Αν όχι, τότε ζητήστε από τον διευθυντή του σχολείου να προχωρήσει σε καταγγελία 

- Ενημερώστε το σύλλογο γονέων και κηδεμόνων

- Αν τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι αρκετό, απευθυνθείτε στους επόπτες υγείας του νομού όπου κατοικείτε, ζητώντας να αναλάβουν δράση.

Πιο κάτω παραθέτουμε τον κατάλογο με τα τρόφιμα που μπορούν να εμπορεύονται οι υπεύθυνοι των κυλικείων. Συμβουλευτείτε τον όχι μόνο για τη σχολική χρονιά που θα έρθει. Αν θέλετε μπορείτε να προχωρήσετε ακόμα περισσότερο. Μιλήστε από τώρα με τους δασκάλους και τον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων, ώστε να έχετε ένα Πράσινο Κυλικείο στο σχολείο!

1. Φρούτα-Λαχανικά

• Φρέσκα φρούτα−λαχανικά ανάλογα με την εποχή (π.χ. μήλο, αχλάδι, πορτοκάλι, μανταρίνια, μπανάνα, βερίκοκα, ροδάκινο κλπ), καλά πλυμένα και συσκευασμένα σε ατομική μερίδα.

• Αποξηραμένα φρούτα (π.χ. βερίκοκα, δαμάσκηνα, σύκα, σταφίδες, μπανάνες κλπ) χωρίς προσθήκη ζάχαρης, συσκευασμένα σε ατομική μερίδα έως 50γρ.

• Φυσικός χυμός φρούτων ή και λαχανικών που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων-καντινών. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη σακχάρων ή άλλων γλυκαντικών ουσιών. Συστήνεται να είναι δυνατή η κατανάλωση του άμεσα μετά την παρασκευή του σε ποτήρια μιας χρήσης ανακυκλώσιμου υλικού.

• Φρουτοσαλάτα που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων-καντίνων από φρέσκα, καλά πλυμένα φρούτα εποχής. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη σακχάρων ή άλλων γλυκαντικών ουσιών.

• Σαλάτα από φρέσκα, καλά πλυμένα λαχανικά που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων-καντινών, χωρίς προσθήκη αλατιού. Επιτρέπεται μόνο η προσθήκη ελαιολάδου, ξυδιού η λεμονιού.

• Συσκευασμένοι φυσικοί χυμοί φρούτων και ομοειδών προϊόντων, χωρίς συντηρητικά και χωρίς προσθήκη ζάχαρης, σε ατομική συσκευασία έως και 250ml.  

2. Γαλακτοκομικά

• Γάλα τυποποιημένο, παστεριωμένο σε ατομική συσκευασία έως 500ml πλήρες και ημιαποβουτυρωμένο (1,5%−1,8% λιπαρά).

• Σοκολατούχο γάλα με χαμηλά λιπαρά (max.1,8%) σε συσκευασία έως 250ml.

• Γιαούρτι τυποποιημένο (έως 5% λιπαρά) χωρίς πρόσθετα σάκχαρα σε ατομική μερίδα έως 200 γραμμάρια.

• Ροφήματα από συνδυασμούς φρέσκου γάλακτος και φρέσκων φρούτων που θα παρασκευάζονται στο κυλικείο. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη ζάχαρης. Απαγορεύεται η διάθεση άλλων τυποποιημένων αναλόγων ροφημάτων καθώς και η χρήση έτοιμης σκόνης για την παρασκευή τους.

• Τυριά πολύ σκληρά, σκληρά, ημίσκληρα, μαλακά τυριά. Συστήνονται τυριά παραδοσιακά και ελληνικά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Εξαιρούνται τα ανακατεργασμένα τυριά ή τηγμένα τυριά και ανακατεργασμένα τυριά με αλειφώδη υφή.

3. Απλά αρτοπαρασκευάσματα ή αρτοσκευάσματα

• Κουλούρι σησαμένιο ολικής άλεσης πλούσιο σε φυτικές ίνες ή λευκό.

• Κριτσίνια ολικής άλεσης πλούσια σε φυτικές ίνες ή λευκά, σε ατομική συσκευασία έως 50γρ.

• Φρυγανιές ολικής άλεσης πλούσιες σε φυτικές ίνες ή λευκές, σε ατομική συσκευασία έως 50γρ.

• Κράκερς ολικής άλεσης πλούσια σε φυτικές ίνες ή λευκά, σε ατομική συσκευασία έως 50γρ

Τα παραπάνω απλά αρτοπαρασκευάσματα πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες προδιαγραφές:

- Κορεσμένα λιπαρά έως 3%

- Τρανς λιπαρά έως 0,1 %

- Νάτριο έως 0,5%

4. Διάφορα αρτοσκευάσματα

• Μουστοκούλουρα σε ατομική μερίδα έως 60γρ.

• Σταφιδόψωμο σε ατομική μερίδα έως 60γρ.

• Μπάρα δημητριακών ολικής άλεσης σε ατομική μερίδα έως 40γρ, η οποία να πληρεί τις ακόλουθες προδιαγραφές: Κορεσμένα λιπαρά έως 3%, Τρανς-λιπαρά έως 0,1%, Νάτριο έως 0,5%

• Επιτρέπεται η διάθεση τυρόπιτας-πίτας λαχανικών σε ατομικές μερίδες των 120 γρ. και με συγκεκριμένες προδιαγραφές:

Α) Η λιπαρή ύλη για τη ζύμη-φύλλο πρέπει να είναι αποκλειστικά ελαιόλαδο. Δεν επιτρέπεται η χρήση ζύμης σφολιάτας

Β) Το τυρί που θα χρησιμοποιείται στις τυρόπιτες θα πρέπει να αποτελεί τουλάχιστον το 40% του συνολικού βάρους. Συστήνονται τυριά παραδοσιακά και ελληνικά 

• Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Απαγορεύεται η χρήση τετηγμένων τυριών.

• Πίτσα με τις παρακάτω προδιαγραφές: Για τη βάση τα επιτρεπόμενα υλικά είναι αλεύρι, αβγό, γιαούρτι, αλάτι και μυρωδικά βότανα. Απαγορεύεται η 

• χρήση ενισχυτικών γεύσης όπως το γλουταμινικό μονονάτριο. Για τη γέμιση τα επιτρεπόμενα προϊόντα είναι τυρί, τομάτα, πιπεριές, μανιτάρια, κρεμμύδι, καλαμπόκι. Δεν επιτρέπεται η χρήση σάλτσας και αλλαντικών.

5. Σάντουιτς

• Τα σάντουιτς/τοστ μπορούν να παρασκευάζονται με συνδυασμούς των τροφίμων των επόμενων παραγράφων. Μπορούν να είναι τυποποιημένα ή να παρασκευάζονται στο χώρο του κυλικείου-καντίνας αυθημερόν.

• Επιτρέπεται η χρήση όλων των ειδών ψωμιού, ολικής άλεσης πλούσιο σε φυτικές ίνες ή λευκό όπως ψωμάκι ατομικό, ψωμί για τοστ, μπαγκέτα, ελληνική πίτα, αραβική πίτα, σησαμένιο κουλούρι. Συστήνεται το ψωμί ολικής άλεσης. Δεν επιτρέπεται το μπριος, το κρουασάν ή το πιροσκί. Η ελληνική πίτα δεν πρέπει να περιέχει γλυκουρονικό νάτριο.

• Δεν επιτρέπεται η χρήση άλλων αλλαντικών, εκτός από βραστή γαλοπούλα με τις παρακάτω προδιαγραφές: α) Κορεσμένα λιπαρά έως 1 %, β) Νάτριο έως 1 %

• Λαχανικά όλων των ειδών.

• Ελιές χωρίς το κουκούτσι και πάστα ελιάς.

• Αβγό καλά βρασμένο.

• Από λιπαρές ύλες επιτρέπεται μόνο η προσθήκη ελαιολάδου

• Επιτρέπεται η παρασκευή γλυκών σάντουιτς με συνδυασμό των προαναφερομένων ψωμιών και ως γέμιση 1 κουταλιά της σούπας μέλι ή μέλι με ταχίνι.

6. Γλυκίσματα

• Κρέμα και ρυζόγαλο σε ατομικές μερίδες των 150γρ.(με περιεκτικότητα σε λίπος γάλακτος έως 4%).

• Χαλβάς σε ατομική μερίδα έως 50 γρ.

• Παστέλι σε ατομική μερίδα έως 50γρ.

• Μέλι σε ατομική μερίδα.

• Σοκολάτα υγείας και γάλακτος σε ατομική μερίδα έως 30γρ.

• Δεν επιτρέπεται η διάθεση τσιχλών και καραμελών.

7. Ξηροί καρποί

• Στα κυλικεία των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης επιτρέπονται οι ξηροί καρποί όλων των ειδών χωρίς προσθήκη αλατιού ή ζάχαρης σε ατομική συσκευασία έως 50γρ. Δεν επιτρέπονται οι τηγανισμένοι ξηροί καρποί.

8. Αφεψήματα, υγρά

• Εμφιαλωμένο νερό.

• Στα κυλικεία των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης επιτρέπονται τα παρακάτω αφεψήματα: χαμομήλι, φασκόμηλο, τσάι του βουνού, χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή σύνθετων γλυκαντικών.

• Καφές μόνο για το προσωπικό.

• Δεν επιτρέπεται η διάθεση αναψυκτικών.

9. Επιτρέπεται η διάθεση και «βιολογικών προϊόντων» όπως αυτά ορίζονται στους Κανονισμούς 834/2007 και 889/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, με την προϋπόθεση ότι αυτά εμπίπτουν στον ανωτέρω κατάλογο.

10. Δεν επιτρέπεται η διάθεση λειτουργικών τροφίμων ή συμπληρωμάτων διατροφής και προϊόντων που περιέχουν γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.

Δεν επιτρέπεται η διάθεση άλλων προϊόντων, που δεν περιλαμβάνονται στην παρούσα Υγειονομική Διάταξη.

Photo (c):efet.gr