ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΖΩΗ

Ακούς κι εσύ όλο και πιο συχνά τη φράση "οικολογικό αποτύπωμα", αλλά δεν ξέρεις τι ακριβώς σημαίνει;  Το οικολογικό αποτύπωμα είναι ένας δείκτης που μετράει την επίδραση της ανθρωπότητας πάνω στη φύση και τον τρόπο με τον οποίο καταναλώνουμε τους φυσικούς πόρους. Όσο μεγαλύτερο είναι το οικολογικό αποτύπωμα κάθε ανθρώπου τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιέσεις που δέχεται ο πλανήτης.

Γνωρίζοντας ότι γενικότερα η Μεσόγειος είναι μια περιοχή που υποφέρει από τη γρήγοτερη εξάντληση των φυσικών πόρων, ο διεθνής οργανισμός Global Footprint Network προσπάθησε να μετρήσει το οικολογικό αποτύπωμα των 19 μεγαλύτερων μεσογειακών πόλεων για να αξιολογήσει την κατάσταση.
Στην μέτρηση συμπεριληφθήκαν 2 ελληνικές πόλεις, η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη και τα αποτελέσματα δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξα...

Η Αθήνα καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση στη Μεσόγειο αναφορικά με το οικολογικό αποτύπωμά της και βρίσκεται πίσω μόνο από την πρωτεύουσα της Μάλτας. Ξεπερνάει μάλιστα άλλες πόλεις της μεσογειακής Ευρώπης, όπως η Ρώμη, η Βαρκελώνη ή η Μασσαλία. Η Θεσσαλονίκη βρίσκεται στην 7η θέση της ίδιας λίστας.

Συγκεκριμένα, το αποτύπωμα της Αθήνας είναι 4,89 παγκόσμια εκτάρια ανά κάτοικο, ενώ της Θεσσαλονίκης 4,17 παγκόσμια εκτάρια ανά κάτοικο.   
 
Τα αποτελέσματα έχουν πολλές αναγνώσεις: Καταρχάς, σημειώνεται ότι το βιώσιμο οικολογικό αποτύπωμα για τον πλανήτη μας ανέρχεται στα 1,7 παγκόσμια εκτάρια ανά κάτοικο. Το αποτύπωμα των πόλεών μας ωστόσο δείχνει ότι καταναλώνουμε περισσότερους φυσικούς πόρους από όσους μπορεί να μας προσφέρει ο πλανήτης, πράγμα που σημαίνει ότι συντελούμε στην γοργή υποβάθμιση και εξάντλησή του περιβάλλοντος που μας τρέφει και μας δίνει ζωή.

Επιπλέον, όπως βλέπετε στο πιο πάνω σχήμα, το υψηλό αποτύπωμα Αθήνας και Θεσσαλονίκης οφείλεται κυρίως στη διατροφή και τις μετακινήσεις. Εισάγουμε τα περισσότερα τρόφιμα κι επιλέγουμε δίαιτες πλούσιες σε κρέας και λιπαρά, πράγμα που επιβαρύνει αρκετά το περιβάλλον σε σχέση με τη μεσογειακή διατροφή και την περιορισμένη κατανάλωση ζωϊκών προϊόντων. Παράλληλα, επιλέγουμε να κινούμαστε στην πόλη με αυτοκίνητο, δυσχεραίνοντας την κατάσταση όχι μόνο σε παγκόσμιο επίπεδο (με την έκλυση αερίων θερμοκηπίου), αλλά και σε τοπικό επίπεδο (υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης).
Κάτι άλλο που πρέπει να σημειώσουμε είναι πως σε σχέση με το οικολογικό αποτύπωμα όλης της χώρας, το οικολογικό αποτύπωμα της Αθήνας είναι σχεδόν κατά 10% μεγαλύτερο, ενώ το αποτύπωμα της Θεσσαλονίκης κατά 2-3% μικρότερο. Με άλλα λόγια, η υπερσυγκέντρωση δραστηριοτήτων στην πρωτεύουσα βλάπτει ακόμα περισσότερο το περιβάλλον.

Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν... Ο περιορισμός του οικολογικού αποτύπωματος σε βιώσιμα επίπεδα είναι αναγκαίος. Έχουμε μόνο έναν πλανήτη και πρέπει όχι μόνο να ζήσουμε καλά σε αυτόν αλλά και να τον κληροδοτήσουμε ακέραιο στα παιδιά μας.

Για να συμβεί αυτό απαιτούνται δυο ειδών ενέργειες:

Α) η λήψη πολιτικών μέτρων σε παγκόσμιο, εθνικό αλλά και τοπικό επίπεδο, όπως πχ. η άμεση υλοποίηση περιβαλλοντικών προγραμμάτων από τον δήμο Αθήνας με σκοπό την μείωση της κίνησης ΙΧ, τον περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας και την αύξηση της διατροφικής αυτονομίας,
Β) η ευαισθητοποίηση και συμμετοχή των πολιτών, που με τη σειρά τους θα φροντίσουν στην καθημερινότητά τους να μετριάσουν τις λανθασμένες καταναλωτικές τους επιλογές και να υιοθετήσουν έναν πιο υγιεινό και περιβαλλοντικά ορθό τρόπο ζωής. Μπορούμε να ξεκινήσουμε έστω και σήμερα. Ο οδηγός της WWF Καλύτερη Ζωή «50+1 δράσεις για καλύτερη ζωή» περιέχει τα πρώτα απλά και εύκολα βήματα που μπορεί να κάνει ο καθένας μας για να ζήσει καλύτερα σεβόμενος το περιβάλλον και τους γύρω του.

Αν θέλετε περισσότερες πληροφορίες για τον υπολογισμό του οικολογικού αποτύπωματος των μεσογειακών πόλεων, δείτε την πλήρη έρευνα εδώ.

Θα βάλεις κι εσύ ένα χεράκι να αλλάξουμε το μέγεθος του αποτυπώματός μας άμεσα; 

* Το οικολογικό αποτύπωμα σε λίγα λόγια: Μετράει τις εκτάσεις παραγωγικής χερσαίας και θαλάσσιας επιφάνειας που απαιτούνται α) για να παραχθεί η τροφή μας, η ενέργεια, το νερό και τα υπόλοιπα αγαθά που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή και β) για να απορροφηθούν τα απορρίμματα πουπαράγουμε.